Hilekoaren txostena

HILEKOA. ZIKLOAREN ERREGULAZIOA

Gizakiengan hilekoak 28 egun inguru irauten du eta honako urratsak ematen dira:

1. Folikuloaren hazkuntza.
2. Obulazioa.
3. Hilekoa eta hurrengo zikloaren hasiera edo
4. Haurdunaldia

Hormona batzuk eragina dute eta zikloaren zehar bere kantitateak aldatuz doaz, eragin desberdinak sortuz. Giza-enbrioiaren konplexutasunagatik ematen da hilekoa. Obulotegiak eta umetokiaz aparte, ENDOMETRIOAK (umetokiaren lehen geruzak) parte hartzen du bereziki. Endometrioa umetokiaren lehen geruza da eta kapilarrez josita dago; ernaldutako obuloa (blastula izeneko enbrioi txikia jadanik) jasotzea da bere eginkizuna. Hor itsatsita geratuko da bere garapena emateko.

Gerta litekeen haurdunaldi baterako eta endometrioa ezin hobe egoteko, berriztu behar da hilero ERNALKETARIK EMATEN EZ DENEAN. Bestela endometrioa lehor eta gogorregia egongo litzateke enbrioia jasotzeko.

Hilekoaren egunen eta gertakizunen deskribapena:

EGUNAK	URRATSAK	HORMONAK1) (kolorez) eta PROZESUAK (azpimarraz)
1 - 5	Hilekoa. Zikloaren hasiera ( 1. eguna)	1. egunean (=28.) zikloa amaitzen da eta aldi berean hurrengoa hasten da. Endometrioa askatzen da odol jario moduan (3 – 5 egunetan).
5 - 13	Folikuloaren hazkuntza	Hipofisiak (entzefaloan) FSH hormona (folikuloen eragilea) eratzen du, folikulo baten hazkuntza eraginez eta obulotegiek estrogeno2) gehiago era dezaten bultzatzen du.
14	OBULAZIOA	LH hormonak obulazioa eragiten du. Obuloa irtetzean folikuloa puskatu eta gorputz horia deituriko guruin hormonal bihurtzen da. Honek progesterona hormona jariatzen du eta umetokia (endometrioa batez ere) indartzen du.
14 - 280	ERNALKETA ematen bada	Enbrioia 10-12 egunetan umetokira iristen da berak, HCG hormona (gonadotropina korionikoa) jariatzen du. Honek gorputz horia indartu eta haurdunaldi osoan mantentzen du (ikus **), beraz, ez da hilekorik gertatzen progesteronaren maila altua mantentzen delako. Progesteronak, FSH hormonaren lana oztopatzen du ere, beraz, hurrengo (obuloaren) folikuloaren hazkuntza ez da ematen. Enbrioiaren inguruan beharrezko geruzak eraikitzen dira (plazenta etab.). Enbrioiaren hormona (HCG) da hain zuzen, haurdunaldi-test famatuan hautematen dena.
28	ERNALKETARIK EZ bada ematen	Gorputz horia endekatu (desagertu) egiten da **, progesterona maila jeitsiz, eta ondorioz, endometrioa askatu egiten da.

^{1) Guruin berezi batzuk (endokrinoak) sortutako sustantziak eta odolera jariatzen direnak kantitate txikitan. Batzuk organo konkretu batzuetan soilik dute bere eragina, eta beste batzuen eragina ordea, orokorra da gorputzean. Nerbioak batera, hazkuntzan eta beste prozesu batzuetan funtzio erregulatzailea dute.}

^{2) Emakumezkoen hormonak, sexu-karaktere sekundarioak eta zikloaren erregulazioa baldintzatzen dituztenak.}