(amaitu gabe)
Taldeka lan egiteko txostena
NUTRIZIORAKO
APARATUAK
Kontsultatu
apunteak:
Nutrizio aparatuak
Digestio aparatua
Arnas aparatua eta zirkulazioa
Iraizketa eta zirkulazioa
Nutrizio aparatuak
Digestio aparatua
Arnas aparatua eta zirkulazioa
Iraizketa eta zirkulazioa
1.
Digestio-aparatua. Garatu
beharreko kontzeptuak:
- Digestioa:
- Zer da
- Non ematen da
- Mantenugai guztiak berdin digeritzen dira? (mantenugai sinpleak eta konplexuak). Elikagai baten adibidea jarri.
- Zein da hurrengo prozesua?
- Nola eta non ematen da?
- Azaldu heste meharraren barneko egitura
- Azken prozesua (egestioa)
2.
Arnas aparatua:
- Zer arnasten dugu, airea ala oxigenoa?
- Non eta nola ematen da gas-trukea?
- Nora doa arnasten duguna? (odolera)
- Azken puntuan oinarriturik: “askotan ikusten ditugu pertsona batzuk korrika egiten trafiko handiko errepide bazterretan”. Komentatu rak eta kalteak.
- Berdin aurrekoarekin erlazionatuz, tabako erretzaileek eta beste askok uste dute tabakoa biriketarako bakarrik dela kaltegarria. Azaldu zergatik daude oker.
3.
Zirkulazio-aparatua:
- Aparatuaren atalak desberdindu:
- Bihotzak atsedena hartzen al du? (Pentsatu sistole eta diastolaren arabera).
- Nork izango ditu taupada gehiago minutuko (ezer egiten) , kirolari batek edo sedentario batek. Azaldu pixka bat.
- Arteria eta zainen desberdintasun nagusi bat (odolaren norabidea: bihotzetik kanpora ala bihotzera)
- Kapilarren funtzio nagusia (sustantzien trukea)
- Bihotzaren zikloa (taupadak).
- Iraitz aparatua
- Zertarako uste duzue beharrezkoa dela?
- Kontsultatu zer den dialisia eta azaldu.
- Zergatik aparatu hau ikasten da besteak eta gero?
- Zein da aparatu honen eta zelulen arteko lotura?
- Zeintzuk dira parte hartzen duten organoak
- Gernua sortzeko prozesuak azaldu.
- Giltzurrinak ondo edukitzeko ohitura osasungarriak aipatu.
- Tabakoa eta osasuna
- Mendekotasuna sortzen du?
- Orduan drogatzat har daiteke?
- Tabakoaren keak zenbat osagai ditu?
- Azaldu osagai nagusienak (kontsultatu osagaien fitxa)
- Zenbatek erretzen du gaur egun gure gizartean? (Adinaren arabera, neskak/mutilak...)
- Alderatu datuak orain 30 urteko egoerarekin.
- Tabako erretzaileek eta beste askok uste dute tabakoa biriketarako bakarrik dela kaltegarria. Azaldu zergatik dauden oker.
- Tabakoaren toxikotasun mailaren eregileak azaldu (tabakoaren txostena begiratu)
- Egin zerrenda bat tabakoa erretzearren erruz jaso ahal diren gaixotasunak aipatzeko.
- Zergatik dago jende asko tabako zaletasuna kendu nahian? Eman arrazoiak.
- Erretzeari uzteko modu desberdinak aipatu (zigarro elektronikoa ere aipatu)
6.
Alkohola eta osasuna
- Mendekotasuna sortzen du?
- Orduan drogatzat har daiteke?
- Kontsultatu esteka hau: http://www.elcorreo.com/bizkaia/sociedad/201410/16/cerebro-joven-recupera-borrachera-20141016221432.html
- Alkohola edateko ohiturak hemen eta Europan (pertsona helduengan eta gazteengan):
- Ze adinean hasten den edaten
- Zein alkoholismo tasa dagoen
- Zenbat egunero edo astebururo edaten den
- Gizon/emakumeen estatistikak
- Alderatu datuak orain 30urteko egoerarekin.
- Egin zerrenda bat alkohola edatearen erruz jaso ahal diren gaixotasunak aipatzeko.