2014(e)ko urriaren 30(a), osteguna

Nutriziorako aparatuak


(amaitu gabe)
Taldeka lan egiteko txostena


NUTRIZIORAKO APARATUAK

1. Digestio-aparatua. Garatu beharreko kontzeptuak:

  • Digestioa:
    • Zer da
    • Non ematen da
    • Mantenugai guztiak berdin digeritzen dira? (mantenugai sinpleak eta konplexuak). Elikagai baten adibidea jarri.
  • Zein da hurrengo prozesua?
    • Nola eta non ematen da?
    • Azaldu heste meharraren barneko egitura
  • Azken prozesua (egestioa)

2. Arnas aparatua:

  • Zer arnasten dugu, airea ala oxigenoa?
  • Non eta nola ematen da gas-trukea?
  • Nora doa arnasten duguna? (odolera)
  • Azken puntuan oinarriturik: “askotan ikusten ditugu pertsona batzuk korrika egiten trafiko handiko errepide bazterretan”. Komentatu rak eta kalteak.
  • Berdin aurrekoarekin erlazionatuz, tabako erretzaileek eta beste askok uste dute tabakoa biriketarako bakarrik dela kaltegarria. Azaldu zergatik daude oker.

3. Zirkulazio-aparatua:

  • Aparatuaren atalak desberdindu:
    • Bihotzak atsedena hartzen al du? (Pentsatu sistole eta diastolaren arabera).
    • Nork izango ditu taupada gehiago minutuko (ezer egiten) , kirolari batek edo sedentario batek. Azaldu pixka bat.
    • Arteria eta zainen desberdintasun nagusi bat (odolaren norabidea: bihotzetik kanpora ala bihotzera)
    • Kapilarren funtzio nagusia (sustantzien trukea)
    • Bihotzaren zikloa (taupadak).


  1. Iraitz aparatua

  • Zertarako uste duzue beharrezkoa dela?
  • Kontsultatu zer den dialisia eta azaldu.
  • Zergatik aparatu hau ikasten da besteak eta gero?
  • Zein da aparatu honen eta zelulen arteko lotura?
  • Zeintzuk dira parte hartzen duten organoak
  • Gernua sortzeko prozesuak azaldu.
  • Giltzurrinak ondo edukitzeko ohitura osasungarriak aipatu.


  1. Tabakoa eta osasuna
  • Mendekotasuna sortzen du?
  • Orduan drogatzat har daiteke?
  • Tabakoaren keak zenbat osagai ditu?
  • Azaldu osagai nagusienak (kontsultatu osagaien fitxa)
  • Zenbatek erretzen du gaur egun gure gizartean? (Adinaren arabera, neskak/mutilak...)
  • Alderatu datuak orain 30 urteko egoerarekin.
  • Tabako erretzaileek eta beste askok uste dute tabakoa biriketarako bakarrik dela kaltegarria. Azaldu zergatik dauden oker.
  • Tabakoaren toxikotasun mailaren eregileak azaldu (tabakoaren txostena begiratu)
  • Egin zerrenda bat tabakoa erretzearren erruz jaso ahal diren gaixotasunak aipatzeko.
  • Zergatik dago jende asko tabako zaletasuna kendu nahian? Eman arrazoiak.
  • Erretzeari uzteko modu desberdinak aipatu (zigarro elektronikoa ere aipatu)



6. Alkohola eta osasuna

  • Mendekotasuna sortzen du?
  • Orduan drogatzat har daiteke?
  • Kontsultatu esteka hau: http://www.elcorreo.com/bizkaia/sociedad/201410/16/cerebro-joven-recupera-borrachera-20141016221432.html
  • Alkohola edateko ohiturak hemen eta Europan (pertsona helduengan eta gazteengan):
    • Ze adinean hasten den edaten
    • Zein alkoholismo tasa dagoen
    • Zenbat egunero edo astebururo edaten den
    • Gizon/emakumeen estatistikak
  • Alderatu datuak orain 30urteko egoerarekin.
  • Egin zerrenda bat alkohola edatearen erruz jaso ahal diren gaixotasunak aipatzeko.